Quảng Nam, 9/9/2023 - Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Nam và Cơ quan phát triển Pháp (AFD) đồng tổ chức hội thảo “Chiến lược quản lý bền vững bờ biển Hội An”. Mục tiêu của hội thảo là thảo luận các giải pháp gia tăng khả năng bảo vệ bờ biển Hội An và tái tạo các bãi biển tại đây, đóng góp chung vào sự phát triển bền vững của cả khu vực miền Trung. Hội thảo được tổ chức trong khuôn khổ dự án “Chống xói lở và bảo vệ bền vững bờ biển Hội An, tỉnh Quảng Nam” được đồng tài trợ thông qua khoản vay của AFD và hỗ trợ không hoàn lại của Liên minh Châu Âu (EU) từ Quỹ Quản lý Nước và Tài nguyên Thiên nhiên (WARM Facility).

Bãi biển Cửa Đại gần thành phố cổ Hội An đang bị xói lở nghiêm trọng gây hư hỏng và thiệt hại lớn về tài sản và tài chính đối với các khu nghỉ dưỡng dọc theo các bãi biển nổi tiếng. Vấn đề này đã và đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiềm năng du lịch và phát triển kinh tế của Hội An, thành phố nằm trong danh sách Di sản văn hóa thế giới của UNESCO với trọng điểm là ngành du lịch có đóng góp lớn cho phát triển kinh tế địa phương. Các công trình bảo vệ mang tính tự phát, riêng lẻ và manh mún được áp dụng đến nay chưa hiệu quả và thiếu bền vững. Vấn đề cấp thiết đặt ra là cần có một chiến lược bảo vệ tổng hợp cùng cách thức quản lý vùng đới bờ phù hợp, hiệu quả.

Xói mòn đường bờ biển

Hội thảo cung cấp thông tin về tình trạng xói lở bờ biển, các biện pháp thích ứng với mục tiêu ngắn và dài hạn thông qua dự án đầu tư được tài trợ bởi khoản vay AFD. Ba biện pháp chính của dự án được trao đổi tại cuộc hội thảo bao gồm nuôi bãi hy sinh hằng năm, kè phá sóng và mỏ hàn. Cơ chế triển khai với sự tham gia của nhiều bên liên quan, bao gồm cả khu vực tư nhân và người dân địa phương, hướng tới quản lý bờ biển bền vững cũng là nội dung được các bên tham gia thảo luận.

Tham gia hội thảo có đại diện các bên liên quan bao gồm chính quyền địa phương, khu vực tư nhân, các nhà tài trợ quốc tế và các đơn vị tư vấn quốc tế và trong nước. Hội thảo mong muốn góp phần nâng cao nhận thức về nguyên nhân gốc rễ của tình trạng xói lở, tính cấp thiết trong việc thực hiện những biện pháp toàn diện nhằm ngăn chặn tình trạng nêu trên, huy động sự tham gia để tăng cường bảo vệ cơ sở hạ tầng và giá trị thẩm mỹ của vùng bờ biển Hội An.

Ông Hervé Conan - Giám đốc AFD tại Việt Nam

Tại buổi hội thảo, ông Denis Vasseur - Trưởng nhóm Dự án tại AFD đã chia sẻ về những biện pháp dài hạn nhằm đáp ứng nhu cầu cấp thiết: “Nhằm ứng phó với những tác động của xói lở và phục hồi bãi biển, các hoạt động của dự án này có kết hợp các biện pháp công trình và phi công trình. Với cách tiếp cận quản lý tổng hợp vùng bờ, xây dựng và thực hiện kế hoạch quản lý tổng hợp bờ biển giúp giải quyết được nguyên nhân gốc rễ tình trạng mất cân bằng dòng vận chuyển bùn cát ven bờ, từ đó nâng cao được khả năng phục hồi tổng thể của toàn bộ dải bờ biển.”

Ông Võ Văn Điềm - Giám đốc Ban Quản lý dự án cũng đã khẳng định về những tác động mà dự án AFD sẽ đem lại, hướng tới cải thiện môi trường biển bền vững tại Hội An: “Dự án được kỳ vọng sẽ đem tới cách tiếp cận mới trong ứng phó với biến đổi khí hậu, mà cụ thể là ứng phó với xói lở tại bờ biển Quảng Nam. Phải kể đến ở đây là giải pháp nuôi bãi hy sinh hằng năm sẽ giúp khôi phục bãi biển tự nhiên, đảm bảo an toàn và tài sản, cũng như sinh kế cho người dân và các doanh nghiệp địa phương.”

Thông tin về Dự án

Trong những năm qua, tác động của biến đổi khí hậu đã khiến vấn đề xói lở bờ biển tại tỉnh Quảng Nam diễn ra ngày càng trầm trọng, trong đó, khu vực biển Cửa Đại diễn biến hết sức phức tạp. Theo Báo cáo đánh giá của Tạp chí Khí tượng Thủy văn công bố ngày 25/04/2022, bờ biển Cửa Đại, tỉnh Quảng Nam đã có tới 112 ha diện tích đất bị mất do xói lở (số liệu ghi nhận trong 5 năm từ năm 2016 đến năm 2022) và tình trạng xói lở này có xu hướng ngày càng gia tăng. Năm 2021, 78% chiều dài của 24km đường bờ biển Cửa Đại trong tình trạng xói lở, so với 36% năm 2016. Dưới ảnh hưởng của hiện tượng thời tiết cực đoan đang ngày một gia tăng, đời sống của cư dân cũng như các doanh nghiệp khách sạn lớn, nhà hàng ven biển đang phải chịu tổn thất rất nặng nề. Hàng năm, nhất là vào thời điểm mỗi mùa mưa bão, người dân đều xót xa khi phải chứng kiến cảnh bờ biển bị xâm thực mạnh bất thường, cuốn trôi tài sản kinh doanh lẫn sinh hoạt của họ.

Tình trạng hiện tại của bờ biển

Dự án “Chống xói lở và bảo vệ bền vững bờ biển Hội An, tỉnh Quảng Nam” mà UBND tỉnh Quảng Nam làm đơn vị chủ quản, phối hợp thực hiện cùng Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn, được đầu tư từ nguồn vốn vay trị giá 35 triệu Euro của AFD và khoản viện trợ không hoàn lại 2 triệu euro từ Liên minh châu Âu thông qua Quỹ WARM, góp phần bảo vệ toàn bộ bờ biển và tái tạo các bãi biển từ khu vực cửa sông Cửa Đại và phía Tây Bắc bờ biển Hội An, đáp ứng nhu cầu cấp thiết về ổn định nhà ở và phát triển kinh tế của dân cư địa phương, phù hợp với quy hoạch và chiến lược phát triển của Thành phố Hội An nói riêng và thích ứng với biến đổi khí hậu vùng ven biển tỉnh Quảng Nam nói chung.

Ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam

Dự án do AFD tài trợ sẽ cải thiện sự bảo vệ toàn bộ dải bờ biển và khôi phục lại các bãi biển thông qua:

(i) Sự kết hợp giữa các công trình bảo vệ (kè phá sóng ngầm và kè mỏ hàn) và đổ cát nuôi bãi trên đoạn bờ biển dài 5 000 m từ Cửa Đại tới khách sạn Victoria;

(ii) Áp dụng một phương thức tiếp cận tổng thể đối với toàn bộ bờ biển từ Sơn Trà tới Tam Hải: Quản lý tổng hợp vùng bờ (Integrated Coastal Zone Management - ICZM) và Kế hoạch Quản lý tổng hợp bờ biển (Integrated Shoreline Management Plan – ISMP) để triển khai hoạt động đổ cát nuôi bãi hàng năm ở bãi biển Hội An;

(iii) Đổ cát nuôi bãi hy sinh tại khu vực mở rộng ở bờ biển phía Bắc kể từ ranh giới của dự án “phía Bắc” để giải quyết vấn đề mất cân bằng về vận chuyển bùn cát tới phần phía Bắc của dải bờ biển.

Dự án được Quỹ WARM tài trợ thông qua hợp phần hỗ trợ kỹ thuật có sự tham gia của các chuyên gia quốc tế. Cụ thể hơn, các hoạt động hỗ trợ sẽ tập trung vào việc hoàn thiện cơ chế quản lý tổng hợp vùng bờ có sự tham gia của các bên liên quan bao gồm cả doanh nghiệp tư nhân, cộng đồng địa phương và chính quyền thành phố Hội An; thúc đẩy hoàn thiện khung pháp lý liên quan tới khai thác cát ngoài khơi cho giải pháp nuôi bãi hàng năm.